De Europese Unie beschikt over een groot scala van landbouwproducten en levensmiddelen en heeft een sterke reputatie op het gebied van producten van hoogstaande kwaliteit.
De diversificatie van de landbouwproductie wordt in de EU bevorderd. De bevordering van traditionele producten met specifieke kenmerken kan een belangrijke troef worden voor het platteland, met name voor probleemgebieden of afgelegen gebieden, enerzijds doordat het inkomen van de landbouwers erdoor wordt verbeterd anderzijds doordat wordt voorkomen dat de bevolking uit die gebieden wegtrekt.
Bovendien zijn steeds meer consumenten geneigd voor hun eten en drinken meer belang aan kwaliteit dan aan kwantiteit te hechten. Dit verlangen naar specifieke producten leidt onder meer tot een vraag naar landbouwproducten of levensmiddelen waarvan de geografische oorsprong vaststaat.
Gezien de verscheidenheid van de producten in de handel en de overvloedige informatie die erover wordt verstrekt, moet de consument, om zijn keuze beter te kunnen bepalen, over de oorsprong van het product duidelijk en bondig worden geïnformeerd.
Voor de goede werking van de interne markt in de sector levensmiddelen moet het bedrijfsleven kunnen beschikken over instrumenten waarmee het aan zijn producten waarde kan toevoegen en waarmee tevens de consument tegen misbruik kan worden beschermd en de eerlijkheid van handelstransacties kan worden gegarandeerd.
De Europese Unie heeft daarom in 1992 een systeem in het leven geroepen voor de bescherming van landbouwproducten en levensmiddelen en wijn. Het systeem biedt de mogelijkheid om oorsprongsbenamingen, geografische aanduidingen en traditionele specialiteiten van landbouwproducten, levensmiddelen en wijn te beschermen.
Voor wat betreft landbouwproducten en levensmiddelen is de regelgeving vastgelegd in:
- Verordening (EU) nr. 1151/2012 inzake kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten en levensmiddelen
Met ingang van 3 januari 2013 is deze verordening van kracht.
Deze verordening vervangt en wijzigt de verordeningen met betrekking tot producten met een beschermde geografische benaming of oorsprong (Verordening (EG) nr. 510/2006) en producten van gegarandeerde traditionele specialiteiten (Verordening (EG) nr. 509/2006).
De wijzigingen laten het bestaande systeem in stand, maar kennen wel de introductie van een systeem van facultatieve kwaliteitsaanduidingen. De eerste facultatieve kwaliteitsaanduiding betreft ‘product uit de bergen’.De reeds bestaande (hieronder genoemde) uitvoeringsverordeningen zijn op dit moment (mei 2013) nog van kracht en zullen op een later moment vervangen worden - Verordening (EG) nr. 1898/2006 VAN DE COMMISSIE van 14 december 2006 houdende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 510/2006 van de Raad inzake de bescherming van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van landbouwproducten en levensmiddelen
- Verordening (EG) nr. 628/2008 VAN DE COMMISSIE van 2 juli 2008 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1898/2006 houdende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 510/2006 van de Raad inzake de bescherming van geografische aanduidingen en oorsprongsbenamingen van landbouwproducten en levensmiddelen
- Verordening (EG) nr. 1216/2007 VAN DE COMMISSIE van 18 oktober 2007 houdende bepalingen ter uitvoering van Verordening (EG) nr. 509/2006 van de Raad inzake gegarandeerde traditionele specialiteiten voor landbouwproducten en levensmiddelen
Klik op de link voor een uitgebreide uitleg: