De Europese Unie beschikt over een groot scala van landbouwproducten en levensmiddelen en heeft een sterke reputatie op het gebied van producten van hoogstaande kwaliteit.
De diversificatie van de landbouwproductie wordt in de EU bevorderd. De bevordering van traditionele producten met specifieke kenmerken kan een belangrijke troef worden voor het platteland, met name voor probleemgebieden of afgelegen gebieden, enerzijds doordat het inkomen van de landbouwers erdoor wordt verbeterd anderzijds doordat wordt voorkomen dat de bevolking uit die gebieden wegtrekt.
Bovendien zijn steeds meer consumenten geneigd voor hun eten en drinken meer belang aan kwaliteit dan aan kwantiteit te hechten. Dit verlangen naar specifieke producten leidt onder meer tot een vraag naar landbouwproducten of levensmiddelen waarvan de geografische oorsprong vaststaat.
Gezien de verscheidenheid van de producten in de handel en de overvloedige informatie die erover wordt verstrekt, moet de consument, om zijn keuze beter te kunnen bepalen, over de oorsprong van het product duidelijk en bondig worden geïnformeerd.
Voor de goede werking van de interne markt in de sector levensmiddelen moet het bedrijfsleven kunnen beschikken over instrumenten waarmee het aan zijn producten waarde kan toevoegen en waarmee tevens de consument tegen misbruik kan worden beschermd en de eerlijkheid van handelstransacties kan worden gegarandeerd.
De Europese Unie heeft daarom in 1992 een systeem in het leven geroepen voor de bescherming van landbouwproducten en levensmiddelen en wijn. Het systeem biedt de mogelijkheid om oorsprongsbenamingen, geografische aanduidingen en traditionele specialiteiten van landbouwproducten, levensmiddelen en wijn te beschermen.
Voor wat betreft landbouwproducten en levensmiddelen is de regelgeving vastgelegd in:
- Verordening (EU) nr. 1151/2012 inzake kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten en levensmiddelen . Deze verordening is van toepassing voor producten met een beschermde oorsprongsbenaming (BOB), een beschermde geografische aanduiging (BGA) en producten met een gegarandeerde traditionele specialiteit (GTS).
Deze verordening vervangt de oude EG-regelgeving uit 2006 en laat het bestaande systeem in stand, maar kent wel de introductie van een systeem van facultatieve kwaliteitsaanduidingen. De eerste facultatieve kwaliteitsaanduiding betreft ‘product uit de bergen’.(Gedelegeerde Verordening (EU) Nr. 665/2014 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft de voorwaarden voor het gebruik van de facultatieve kwaliteitsaanduiding „product uit de bergen”
Verder zijn de hieronder genoemde uitvoeringsverordeningen van kracht
- UITVOERINGSVERORDENING (EU) Nr. 668/2014 houdende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad inzake kwaliteitsregelingen voor landbouwproducten en levensmiddelen. Met deze verordening worden o.a.regels voor het gebruik van het communautaire logo vastgelegd en zijn in de bijlagen de sjablonen voor het aanvragen/wijzigen/indienen van bezwaar etc. opgenomen;
- GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. 664/2014 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 1151/2012 van het Europees Parlement en de Raad . Met deze verordening worden o.a. de symbolen van de Unie voor beschermde oorsprongsbenamingen, beschermde geografische aanduidingen en gegarandeerde traditionele specialiteiten vastgesteld, bepaalde voorschriften inzake het betrekken van diervoeder en grondstoffen en eisen aan het wijzigen van een productdossier vastgesteld.
De regels voor beschermde oorsprongsbenamingen en beschermde geografische aanduidingen voor wijn zijn vastgelegd in:
- VERORDENING (EU) Nr. 1308/2013 tot vaststelling van een gemeenschappelijke ordening van de markten voor landbouwproducten en tot intrekking van de Verordeningen (EEG) nr. 922/72, (EEG) nr. 234/79, (EG) nr. 1037/2001 en (EG) nr. 1234/2007 van de Raad (zie voor meer informatie hierover onder het onderdeel “wijn” boven aan deze pagina)
Voor een verdere uitleg over de regelgeving, de verschillende beschermingscategorieën , de procedure voor het aanvragen van een Europese bescherming, de Adviescommissies en de lijst van producten met een Europese bescherming, verwijzen wij u graag naar de verschillende onderdelen boven aan deze pagina. Klik op de link voor een uitgebreide uitleg: